MốI quan hệ giữa trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính của các doanh nghiệp nguyên vật liệu niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2019 – 2023

Abstract

Tác giả thực hiện nghiên cứu mối quan hệ giữa trách nhiệm xã hội (TNXH) và hiệu quả tài chính (HQTC) với dữ liệu thu thập từ 91 doanh nghiệp nguyên vật liệu niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2019 - 2023. Trong đó, HQTC được tác giả đo lường theo hai khía cạnh là thước đo kế toán (ROA, ROE và ROS) và thước đo thị trường (P/B). Bài nghiên cứu đã áp dụng mô hình Pooled OLS để hồi quy dữ liệu ROS, dữ liệu của ROE được hồi quy bằng mô hình REM và hồi quy FGLS với dữ liệu của ROA và P/B. Kết quả hồi quy chỉ ra rằng TNXH và HQTC của các doanh nghiệp nguyên vật liệu niêm yết được đo lường theo dữ liệu kế toán, có mối quan hệ tích cực tuy nhiên chưa đủ lớn để đạt mức ý nghĩa thống kê. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự kết hợp của chi phí và nguồn lực không được bù đắp ngay lập tức, đặc thù ngành nguyên vật liệu với rủi ro lớn, chất lượng và phạm vi TNXH hạn chế cùng khó khăn trong đo lường, và mối quan hệ có thể được hình thành một cách gián tiếp dưới tác động của các yếu tố trung gian, đã dẫn đến việc không xác định được mối liên hệ trực tiếp có ý nghĩa giữa TNXH và HQTC qua các chỉ số ROA, ROE, và ROS. Trong bốn yếu tố này, đặc thù ngành nổi bật hơn do ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ mẫu 91 doanh nghiệp, làm mờ tác động của TNXH trong ngắn hạn và phản ánh rõ ràng đặc thù của mẫu nghiên cứu. Ngược lại, TNXH có mối quan hệ tích cực và đạt mức ý nghĩa về mặt thống kê với HQTC của doanh nghiệp được đo lường theo dữ liệu thị trường, hàm ý rằng thị trường đánh giá cao hơn tầm quan trọng của TNXH trong việc tăng cường hiệu quả tài chính doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu là cơ sở để doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước tham khảo, để từ đó tăng cường việc thực hiện TNXH, từ đó gia tăng HQTC của doanh nghiệp nguyên vật liệu cũng như các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam nói chung.