So sánh hiệu quả mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh và luân canh tôm - lúa tại huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang

Abstract

Nghiên cứu “So sánh hiệu quả mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh và luân canh tôm-lúa tại huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang” được thực hiện từ tháng 3/2022 đến tháng 10/2023 tại địa bàn 5 xã thuộc huyện Tân Phú Đông. Mục tiêu chính của nghiên cứu này là so sánh đánh giá hiệu quả kỹ thuật, kinh tế và ảnh hưởng môi trường của 2 mô hình nuôi tôm thẻ thâm canh và luân canh với lúa tại địa phương. Sử dụng phương pháp thu thập số liệu thứ cấp và phỏng vấn trực tiếp 60 hộ nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh và luân canh tôm - lúa, đồng thời thu mẫu bùn đáy ao (3 mẫu/mô hình) để phân tích chỉ tiêu N và P. Kết quả cho thấy, tổng diện tích mặt nước ao nuôi của mô hình thâm canh (0,55 ha/hộ) nhỏ hơn nhiều so với luân canh tôm-lúa (3,7 ha/hộ). Mât độ nuôi thâm canh là 94,3 con/m2 , với thời gian nuôi trung bình là 91,2 ngày/vụ, tỷ lệ sống đạt 69,8%, đạt năng suất 14,4 tấn/ha/vụ. Trong khi đó, ở luân canh tôm-lúa mật độ thả tôm là 10,3 con/m2 , thời gian nuôi dài hơn (112 ngày/vụ), tỷ lệ sống thấp (6,7%) năng suất rất thấp (0,2 tấn/vụ). Về mặt kinh tế, mô hình thâm canh có chi phí đầu tư lớn và mang lại lợi nhuận thuần lớn, lần lượt là 1.310 và 603 triệu đồng/ha/vụ. Ngược lại mô hình tômlúa có vốn đầu tư cũng như lợi nhuận thuần thấp chỉ 13,5 và 39,3 triệu đồng/ha/vụ. Tuy nhiên, tỷ suất lợi nhuận/vốn đầu tư của mô hình tôm-lúa (đạt 2,91 lần/ha/vụ) lại cao hơn nhiều so với mô hình thâm canh chỉ (0,34 lần/ha/vụ). Ngoài ra, rủi ro mô hình thâm canh cũng đáng kể với 25% hộ lỗ trong khi mô hình tôm lúa không có hộ lỗ. Về mặt môi trường, tích lũy hữu cơ (N,P) trong bùn đáy ao của mô hình thâm canh lớn hơn nhiều (ở mức 0,053% và 0,094%) so với 0,004% và 0,007% đối với tôm-lúa.