Ảnh hưởng của cơ cấu hội đồng quản trị đến chất lượng kiểm toán BCTC: Nghiên cứu thực nghiệm các công ty niêm yết tại Việt Nam

Abstract

Thị trường kinh tế tài chính ở Việt Nam ngày càng phát triển, theo đó các sự kiện bê bối tài chính xảy ra càng nhiều cả trong và ngoài nước gây hoang mang dư luận, đòi hỏi mức độ đáng tin cậy của BCTC, gia tăng mối quan tâm về chất lượng kiểm toán BCTC. Các sự kiện của WorldCom, Enron, Health South, Tyco.... hay ở Việt Nam là các sự kiện JVC, Dược Cửu Long, Vạn Thịnh Phát…làm giảm lòng tin công chúng đối với chất lượng kiểm toán. Mục tiêu nhằm tìm hiểu các yếu tố của cơ cấu HĐQT ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán của các công ty niêm yết tại Việt Nam giai đoạn 2020-2023. Nhóm nghiên cứu phân tích tác động của HĐQT và CLKT tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam bao gồm HOSE và HNX (không bao gồm các ngân hàng, công ty chứng khoán và bảo hiểm). Kết hợp phương pháp nghiên cứu định lượng và sự hỗ trợ từ phần mềm stata để cho ra kết quả nghiên cứu. Số lượng mẫu gồm 332 công ty, được thu thập chủ yếu từ các BCTC đã kiểm toán, báo cáo quản trị và báo cáo thường niên. Biến phụ thuộc trong nghiên cứu là CLKT được đo lường qua quy mô công ty kiểm toán ( Big 4 hay Non-big 4). Biến độc lập là các yếu tố của HĐQT gồm: Quy mô HĐQT, Sự kiêm nhiệm CEO, Sự độc lập của HĐQT, Tính đa dạng của HĐQT, Số lần họp HĐQT, Quy mô công ty được kiểm toán, Đòn bẩy tài chính, Tỷ lệ sinh lời ROA, Sự tăng trưởng của công ty. Kết quả nghiên cứu cho thấy, CLKT có tương quan và chịu tác động của các yếu tố: Tính đa dạng của HĐQT, Số lần họp HĐQT, Đòn bẩy tài chính, Sự tăng trưởng của công ty. Công ty có sự tăng trưởng càng lớn, tính đa dạng của HĐQT càng cao thì có xu hướng được kiểm toán bởi Big 4 hơn. Ngược lại, hai biến gồm số lần họp HĐQT và đòn bẩy tài chính có tác động ngược chiều đến CLKT