Quản lý nhà nước về thi hành án dân sự từ thực tiễn tại Cục Thi hành án dân sự tỉnh Vĩnh Long

Abstract

THADS là giai đoạn cuối cùng trong quy trình tố tụng, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật. Tuy nhiên, thực tiễn công tác thi hành án tại nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Vĩnh Long, vẫn tồn tại nhiều khó khăn, đặc biệt trong khâu tổ chức quản lý và phối hợp thực hiện. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về cải cách hành chính, tăng cường hiệu lực và hiệu quả trong thực thi pháp luật, đề tài được lựa chọn nhằm phân tích sâu sắc hoạt động QLNN đối với lĩnh vực THADS thông qua trường hợp nghiên cứu cụ thể tại tỉnh Vĩnh Long. Đề tài hướng tới việc hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về QLNN trong THADS, phân tích thực trạng tại Cục THADS tỉnh Vĩnh Long, từ đó nhận diện những bất cập đang tồn tại và đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi. Khoảng trống nghiên cứu nằm ở chỗ còn thiếu các tiếp cận quản trị công hiện đại trong lĩnh vực này, đặc biệt từ góc độ cấp địa phương - nơi trực tiếp triển khai thi hành án. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng bao gồm phân tích - tổng hợp tài liệu, nghiên cứu định tính, định lượng, điều tra xã hội học và so sánh pháp luật. Các số liệu thực tiễn được thu thập từ Cục THADS tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2022–2024, kết hợp với các phỏng vấn sâu nhằm tăng tính khách quan và đa chiều cho đề tài. Cách tiếp cận vừa dựa trên khung lý thuyết hành chính công, vừa lồng ghép phân tích chính sách pháp lý là điểm nổi bật của nghiên cứu này. Kết quả nghiên cứu cho thấy, QLNN về THADS tại Vĩnh Long tuy đạt được một số chuyển biến tích cực, nhưng vẫn tồn tại các vấn đề mang tính hệ thống như thiếu đồng bộ về thể chế, hạn chế trong phối hợp liên ngành, và năng lực tổ chức còn chưa tương xứng với yêu cầu cải cách. Các nhóm giải pháp đề xuất trong đề tài gồm: hoàn thiện pháp luật, cải cách tổ chức, nâng cao chất lượng cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin và củng cố cơ chế phối hợp. Kết luận của đề tài không chỉ mang lại giá trị khoa học trong việc định hình cách tiếp cận QLNN đối với THADS, mà còn có ý nghĩa thực tiễn đối với các cơ quan lập pháp, hành pháp và ngành thi hành án tại địa phương. Kết quả nghiên cứu góp phần củng cố mô hình quản trị công hiện đại trong lĩnh vực tư pháp, đồng thời mở ra hướng tiếp cận chính sách công mới trong tương lai.