Tác động của chính sách thành lập thành phố Thủ Đức đến chất lượng cuộc sống: Phân tích thu nhập và chi tiêu hộ gia đình.

Abstract

Việc thành lập Thành phố Thủ Đức theo mô hình “Thành phố trong thành phố” đánh dấu một bước đi đột phá trong cải cách hành chính đô thị tại Việt Nam. Tuy nhiên, tác động thực chất của chính sách này đến chất lượng cuộc sống người dân vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ, đặc biệt trong bối cảnh biến động do đại dịch Covid-19. Từ đó, đề tài được lựa chọn với mục tiêu đánh giá tác động của chính sách thành lập thành phố Thủ Đức lên chất lượng sống của người dân thông qua hai chỉ báo kinh tế thiết yếu: thu nhập và chi tiêu của hộ gia đình. Nghiên cứu sử dụng bộ dữ liệu khảo sát mức sống hộ gia đình Việt Nam VHLSS 2020 và 2022, kết hợp với phương pháp hồi quy tuyến tính và sai phân kép (Differencein-Differences) để kiểm định sự thay đổi về thu nhập và chi tiêu giữa nhóm chịu tác động (Thủ Đức) và nhóm đối chứng, trước và sau chính sách. Kết quả cho thấy mức thu nhập và chi tiêu cao hơn ở các Quận 2, 9 và Thủ Đức trước khi thành phố Thủ Đức được chính thức thành lập. Tuy vậy, kết quả cũng chỉ ra rằng không có sự khác biệt rõ rệt giữa các quận này và các quận/huyện còn lại của Thành phố Hồ Chí Minh trong mức thay đổi thu nhập và chi tiêu trước và sau chính sách. Thậm chí có bằng chứng yếu cho thấy mức tăng chi tiêu ở Thủ Đức là thấp hơn. Tuy nhiên, khi đặt trong mối liên hệ giữa thu nhập – chi tiêu, gợi ý khả năng cải thiện phúc lợi và hiệu quả tiêu dùng. Một số yếu tố như trình độ học vấn, tỷ lệ người phụ thuộc, giới tính cũng có ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống. Từ đó, nghiên cứu đưa ra các hàm ý chính sách liên quan đến đầu tư hạ tầng xã hội, phát triển nguồn nhân lực, và thiết lập hệ thống đánh giá tác động chính sách định kỳ, nhằm nâng cao chất lượng sống cho người dân tại thành phố Thủ Đức một cách bền vững