Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam

Abstract

Đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) vẫn giữ vai trò then chốt trong tiến trình phát triển kinh tế tại Việt Nam, không chỉ thúc đẩy quá trình chuyển giao công nghệ mà còn tạo ra cơ hội việc làm và mở rộng mức độ hội nhập với nền kinh tế toàn cầu. Nghiên cứu này áp dụng mô hình hồi quy tuyến tính đa biến để phân tích ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế vĩ mô tới dòng vốn FDI, trong đó bao gồm tổng sản phẩm quốc nội (GDP), quy mô dân số, doanh thu từ hoạt động du lịch, nguồn thu từ ngân sách nhà nước và chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Kết quả phân tích thống kê cho thấy GDP, dân số và doanh thu du lịch đều có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê rõ ràng đến FDI, thể hiện qua các giá trị p rất thấp (GDP: 1.9e-09; dân số: 3.5e-16; du lịch: 0.00398). Đáng chú ý, yếu tố dân số sở hữu hệ số ảnh hưởng cao nhất (2.666), phản ánh vai trò nổi bật của thị trường tiêu dùng nội địa trong việc thu hút dòng vốn đầu tư. Ngược lại, thu ngân sách lại có mối quan hệ tiêu cực với FDI và đạt mức ý nghĩa thống kê 5% (p = 0.01811), hàm ý rằng khi gánh nặng tài khóa gia tăng hoặc cơ chế quản lý tài chính công kém hiệu quả, khả năng hấp dẫn đầu tư từ bên ngoài sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực. Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) không cho thấy tác động đáng kể đến FDI trong giai đoạn khảo sát, cho thấy yếu tố biến động giá cả chưa phải là rào cản đáng kể đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Từ các kết quả này, nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết trong việc đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế ổn định, tận dụng lợi thế dân số trẻ và đông, phát triển ngành du lịch một cách bài bản, đồng thời nâng cao hiệu quả của hoạt động thu – chi ngân sách nhà nước nhằm xây dựng môi trường đầu tư minh bạch và ổn định. Bên cạnh đó, những yếu tố định tính chưa được đưa vào mô hình như sự ổn định thể chế, chính sách ưu đãi đầu tư hay khung pháp lý rõ ràng cũng cần được xem xét trong các nghiên cứu tiếp theo để có cái nhìn toàn diện hơn về các nhân tố ảnh hưởng đến FDI tại Việt Nam