Quản lý bền vững chất thải rắn: Trường hợp tại Thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp

Abstract

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội nhanh chóng, quản lý chất thải rắn đô thị đang trở thành thách thức lớn đối với nhiều thành phố ở Việt Nam, trong đó có thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Đề án tập trung nghiên cứu thực trạng, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp hướng tới quản lý bền vững chất thải rắn tại địa phương. Dựa trên khung phân tích tích hợp giữa lý thuyết quản trị bền vững và dữ liệu thực tiễn, nghiên cứu đã đánh giá toàn diện hệ thống quản lý hiện nay, chỉ ra những hạn chế về phân loại rác tại nguồn, cơ chế giám sát và nguồn lực tài chính. Dựa vào phân tích SWOT, khảo sát thực địa, phỏng vấn chuyên gia và đối chiếu với các mô hình quản lý thành công trên thế giới. Đề án chỉ ra, mặc dù thành phố đã có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao hiệu quả thu gom và xử lý, song vẫn còn tồn tại nhiều bất cập về thể chế, công nghệ và nhận thức cộng đồng. Đặc biệt, chính sách phân loại rác tại nguồn chưa được triển khai rộng rãi, trong khi sự phối hợp giữa các bên liên quan còn thiếu chặt chẽ. Từ các phân tích, đề án đề xuất năm giải pháp trọng tâm: (i) hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường thực thi; (ii) đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn và phát triển kinh tế tuần hoàn; (iii) hiện đại hóa công nghệ và hạ tầng xử lý; (iv) huy động sự tham gia của khu vực tư nhân và cộng đồng; (v) nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp cái nhìn toàn diện về thực trạng quản lý chất thải rắn tại Cao Lãnh mà còn đóng góp các khuyến nghị thiết thực, có thể áp dụng cho các đô thị vừa và nhỏ khác tại Việt Nam. Đề án nhấn mạnh vai trò của đổi mới thể chế, hợp tác đa bên và chuyển đổi nhận thức cộng đồng trong xây dựng hệ thống quản lý chất thải rắn hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống đô thị.