Nâng cao quản trị doanh nghiệp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa: Tác động của chiến lược kinh doanh đối với tham nhũng

Abstract

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và đổi mới sáng tạo, đặc biệt tại các nước đang phát triển (Ali et al., 2024). Mặc dù đóng vai trò quan trọng, SMEs vẫn đối mặt với nhiều trở ngại hơn so với các doanh nghiệp lớn, bao gồm vấn nạn tham nhũng. Bài viết nhằm khám phá ảnh hưởng của chiến lược kinh doanh đến mức độ tham nhũng ở SMEs, tập trung vào ba chiến lược: liên kết nhóm kinh doanh (BGA), kiểm toán độc lập và chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế (ISC). Để vượt qua những rào cản trong việc tiếp cận nguồn lực, năng lực và thị trường toàn cầu, các công ty, đặc biệt là SMEs, thường tìm cách liên kết với các tập đoàn kinh doanh (Tajeddin & Carney, 2019) để tận dụng lợi thế về giao dịch và thông tin, giúp thúc đẩy khả năng cạnh tranh (Mahmood et al., 2011). Tiếp theo, việc thực hiện kiểm toán độc lập cũng có thể giúp giảm thiểu tham nhũng và cải thiện chất lượng thông tin kế toán, đặc biệt là đối với SMEs. Việc sử dụng dịch vụ kiểm toán viên độc lập là một quyết định kinh doanh có chủ ý và tự nguyện, nó chịu ảnh hưởng của chi phí tài chính và sự giám sát bổ sung kèm theo. Cuối cùng, các chứng nhận chất lượng quốc tế có thể giúp cải thiện hiệu suất và tính minh bạch của doanh nghiệp, giảm thiểu tham nhũng và tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và cổ đông (Fikru, 2014). Nghiên cứu dựa trên dữ liệu thu thập từ Khảo sát Doanh nghiệp của Ngân hàng Thế giới (WBES) trong giai đoạn 2006-2022, được bổ sung bằng thông tin cấp quốc gia từ bốn nguồn chính: Chỉ số Phát triển Thế giới của Ngân hàng Thế giới, Chỉ số Phát triển Tài chính của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Chỉ số Tự do Kinh doanh từ Quỹ Di sản, Chỉ số Sức mạnh của Chuẩn mực Kiểm toán và Báo cáo Tài chính do Diễn đàn Kinh tế Thế giới công bố. Để kiểm định các giả thuyết, mô hình hồi quy Tobit đã được áp dụng. Kết quả cho thấy việc liên kết với các tập đoàn kinh doanh có thể thúc đẩy các hành vi tham nhũng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường giám sát quy định. Kiểm toán độc lập giúp giảm thiểu hối lộ, đặc biệt ở các quốc gia có tiêu chuẩn kế toán yếu. Ngoài ra, việc tuân thủ các chuẩn mực quốc tế có thể giúp kiềm chế tham nhũng trong các doanh nghiệp được kiểm toán cũng như ở các quốc gia có tiêu chuẩn kế toán phát triển. Ba chiến lược củng cố lẫn nhau trong việc tác động đến mức độ tham nhũng. Tuy nhiên, hiệu quả của các sáng kiến này phụ thuộc vào môi trường thể chế và quy định pháp lý vững chắc vì vậy vai trò của chính phủ và cơ quan quản lý cũng là vấn đề then chốt