Ảnh hưởng của vốn trí tuệ và năng lực đổi mới đến tính bền vững trong kinh doanh: Vai trò trung gian của thực hành kế toán quản trị tại doanh nghiệp Việt Nam

Abstract

Tính bền vững trong kinh doanh (BS) là ưu tiên chiến lược của doanh nghiệp Việt Nam để đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu. Vốn trí tuệ (IC) và năng lực đổi mới (InC) là nguồn lực quan trọng thúc đẩy BS, trong khi thực hành kế toán quản trị (MAP) hỗ trợ quản lý chiến lược hiệu quả. Nghiên cứu kiểm tra tác động của IC (bao gồm vốn con người - HC, vốn cấu trúc - SC, vốn quan hệ - RC) và InC đến BS, đồng thời đánh giá vai trò trung gian của MAP tại các doanh nghiệp Việt Nam, dựa trên lý thuyết nguồn lực (RBV), lý thuyết quản lý tận tâm, lý thuyết đổi mới, lý thuyết năng lực động, cùng các nghiên cứu thực nghiệm. Dữ liệu được thu thập từ 383 nhà quản lý cấp cao tại doanh nghiệp Việt Nam. Kết quả phân tích PLS-SEM cho thấy HC (β = 0.132) và SC (β = 0.404) có tác động tích cực mạnh đến BS, trong khi RC không tác động trực tiếp nhưng ảnh hưởng gián tiếp qua MAP. Bên cạnh đó, InC (H4) thúc đẩy BS qua đổi mới sản phẩm/dịch vụ, nhưng không tác động đến MAP. MAP đóng vai trò trung gian bán phần giữa IC và BS, đặc biệt trong doanh nghiệp xuất khẩu, nơi MAP hỗ trợ tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế (VCCI, 2022). Nghiên cứu phát triển hàm ý quản trị với các chiến lược đầu tư HC (kỹ năng số), phát triển SC (mạng lưới quan hệ), tối ưu RC (quan hệ đối tác quốc tế), tăng cường InC (đổi mới xanh) và cải tiến MAP để nâng cao BS, mang lại giá trị cho hoạt động quản trị doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập.