Giá năng lượng và các yếu tố tác động đến tỷ suất sinh lợi cổ phiếu của các công ty thuộc ngành năng lượng tại thị trường chứng khoán Việt Nam

Abstract

Thị trường năng lượng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế ở Việt Nam. Sự phát triển của ngành năng lượng là kết quả của sự hợp tác hiệu quả giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Vì vậy, nghiên cứu này nhằm xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời cổ phiếu của 36 công ty thuộc ngành năng lượng tại thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2018 – 2023. Các yếu tố được sử dụng trong bài nghiên cứu bao gồm: giá năng lượng, tỷ giá hối đoái, lãi suất cho vay, tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu, quy mô công ty, tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE). Bài nghiên cứu sử dụng các mô hình định lượng (POLS, FEM, REM, GLS), sau khi thực hiện các kiểm định chẩn đoán lỗi của mô hình, tác giả đã lựa chọn được mô hình tối ưu là mô hình ước lượng với phương pháp bình phương bé nhất tổng quát (GLS) và tìm thấy tác động của các biến đến tỷ suất sinh lợi cổ phiếu của ngành năng lượng. Kết quả hồi quy GLS đã tìm ra ảnh hưởng tích cực của giá năng lượng đến tỷ suất sinh lợi cổ phiếu ngành năng lượng. Ngoài ra, tỷ suất sinh lợi ngành năng lượng sẽ chịu các tác động khác nhau bởi các yếu tố vĩ mô. Đối với lãi suất cho vay thì tác động tích cực đến tỷ suất sinh lợi cổ phiếu còn tỷ giá hối đoái thì có tác động tiêu cực đến tỷ suất sinh lợi cổ phiếu. Bên cạnh đó, tỷ suất sinh lợi cổ phiếu của các doanh nghiệp ngành năng lượng không bị tác động bởi các yếu tố nội tại là tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu, quy mô công ty và tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu. Bài nghiên cứu đã cung cấp cái toàn diện của ngành năng lượng về tác động của các yếu tố bên ngoài và các yếu tố bên trong của các doanh nghiệp. Thêm vào đó, nghiên cứu còn giúp nhìn nhận được xu hướng ngành năng lượng sắp tới ở Việt Nam và giá trị của ngành năng lượng đem lại cho nền kinh tế. Cuối cùng là đề ra các chính sách phù hợp cho các cấp quản lý nhà nước, doanh nghiệp ngành năng lượng và các nhà đầu tư, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và đầu tư đối với ngành năng lượng ở Việt Nam