Hành vi chi phí của các công ty niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM giai đoạn trước Covid - 19 và trong Covid - 19

Abstract

Sự bùng phát của Covid - 19 đã gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế thế giới, và Việt Nam cũng không tránh khỏi tác động này. Các doanh nghiệp phải thích ứng nhanh chóng và điều chỉnh chiến lược kinh doanh, đặc biệt là trong vấn đề quản lý chi phí. Mục tiêu chính của đề tài này là phân tích hành vi chi phí của các công ty trên sàn HOSE trong hai khung thời gian là trước Covid - 19 và trong Covid - 19. Bài luận văn này được thực hiện nhằm mục đích phân tích sự thay đổi của hành vi chi phí - đặc biệt là hiện tượng “chi phí dính” (cost stickiness) ở các thời điểm kinh tế biến động khác nhau. Đồng thời, xem xét hệ quả của sự thay đổi hiện tượng “chi phí dính” đến hiệu quả kinh doanh. Dựa vào các thông tin kế toán tài chính đã được công bố của các công ty thuộc sàn HOSE từ năm 2016 đến năm 2022; nghiên cứu được thực hiện theo hướng định lượng, với công cụ phân tích là mô hình hồi quy đa biến để kiểm định mức độ và chiều hướng thay đổi của độ dính chi phí khi doanh thu biến động. Qua kết quả nghiên cứu thể hiện rằng giai đoạn trong Covid - 19, đa số các doanh nghiệp thể hiện hành vi “chi phí dính” rõ rệt hơn so với trước khi có sự xuất hiện của Covid - 19. Kết quả này phản ánh sự cẩn trọng và bị động về phương diện tiết kiệm chi phí khi doanh thu sụt giảm, có thể do kỳ vọng hồi phục của nhà quản trị, do sự kém linh hoạt của chi phí hoặc giới hạn trong khả năng điều chỉnh nguồn lực. Luận văn góp phần làm rõ đặc điểm của hành vi chi phí trong tình hình nền kinh tế thay đổi liên tục. Từ đó đưa ra những khuyến nghị về quản trị chi phí phù hợp nhằm nâng cao khả năng thích ứng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong những giai đoạn bất ổn tương tự nếu có trong tương lai.