Pháp luật về định danh tài khoản mạng xã hội đối với cá nhân và một số kiến nghị cho Việt Nam

Abstract

Trong thời đại số, tội phạm mạng đã và đang trở thành mối đe dọa đến đời sống kinh tế, chính trị và xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Trong đó, tính ẩn danh của mạng xã hội đang vô tình trở thành công cụ thúc đẩy các đối tượng xấu thực hiện hành vi vi phạm pháp luật với tần suất và mức độ cao hơn. Trước tình trạng trên, một số quốc gia đã thiết lập các chính sách xác thực danh tính người dùng, xóa bỏ tính ẩn danh của mạng xã hội nhằm đối phó với tội phạm công nghệ; song, đối với mỗi quốc gia, kết quả thu được từ chính sách này lại không giống nhau. Bằng phương pháp phân tích và so sánh, nhóm nghiên cứu làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tính hiệu quả của cơ chế định danh tài khoản mạng xã hội, cũng như nhận diện những thách thức xảy ra trong quá trình áp dụng quy định này. Thông qua nghiên cứu các quy định pháp luật về định danh tài khoản mạng xã hội ở Trung Quốc và Hàn Quốc, nhóm tác giả tập trung phân tích tác động của quy định đến hành vi người dùng và đánh giá mức độ hiệu quả của việc định danh tài khoản mạng xã hội đối với vấn đề kiểm soát tình trạng tội phạm trực tuyến. Trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm từ hai quốc gia này và điều chỉnh theo bối cảnh nước ta, nhóm nghiên cứu đưa ra định hướng hoàn thiện pháp luật về định danh tài khoản mạng xã hội đối với cá nhân tại Việt Nam. Đồng thời, nhận thấy pháp luật nước ta về vấn đề này còn nhiều khoảng trống, nhóm nghiên cứu đã thiết kế các cơ chế định danh cụ thể, cũng như đề xuất các biện pháp tăng cường tính hiệu quả của quy định này trên cơ sở cân bằng giữa quyền riêng tư, bảo mật thông tin và trách nhiệm của người dùng trên không gian mạng