Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn đúng ngành nghề của sinh viên khoa Kế toán của Đại học Kinh Tế TPHCM

Abstract

Theo thống kê năm 2023 thì có gần 44% trên tổng sổ sinh viên đã tốt nghiệp, đã và đang làm trái ngành, đặt ra thách thức cho hệ thống giáo dục và thị trường lao động. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống giáo dục mà còn gây khó khăn trong việc dự đoán và cân đối nguồn nhân lực. Đó là lý do nhóm đề tài muốn chọn vấn đề này để nghiên cứu, tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định làm đúng ngành của sinh viên khoa Kế toán, Đại học Kinh tế TP.HCM, đề xuất phương pháp giải quyết để phần nào khắc phục được việc làm trái ngành và sự mông lung của học sinh. Đề tài áp dụng phương pháp kết hợp giữa định tính và định lượng. Dữ liệu khảo sát được thu thập từ 222 sinh viên UEH (97% trong tổng số 228 người được khảo sát) với bảng câu hỏi sử dụng thang đo Likert 5 mức độ. Phân tích sử dụng các công cụ như Cronbach’s Alpha, EFA và hồi quy đa biến trên phần mềm SPSS. Kết quả chỉ ra rằng động lực nội tại và tiếp xúc nghề nghiệp là hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định làm đúng ngành, trong khi động lực ngoại tại, ảnh hưởng xã hội, và tỷ lệ lợi ích - chi phí có tác động yếu hơn. Sinh viên yêu thích công việc chính xác, tỉ mỉ và có khả năng quản lý tài chính có xu hướng chọn ngành kế toán. Các hoạt động thực tế như workshop, tư vấn nghề nghiệp, và khảo sát thị trường nhân lực giúp sinh viên hiểu rõ hơn về ngành nghề, từ đó đưa ra quyết định phù hợp. Qua kết quả đó, nghiên cứu đề xuất rằng sinh viên nên học cách hiểu rõ bản thân để từ đó có cho bản thân những động lực không chỉ bên trong mà còn từ ngoài để đốc thúc bản thân phát triển. Bên cạnh đó, việc lắng nghe các ý kiến, trải nghiệm từ những người từng trải, đặc biệt là người có kinh nghiệm sẽ giúp sinh viên hiểu rõ được ngành nghề này đang như thế nào trong xã hội. Từ đó, không chỉ hiểu về lợi ích và phúc lợi, mà sinh viên còn hiểu được các chi phí, rủi ro mình sẽ gặp phải để có các phương pháp giải quyết hoặc chọn cho bản thân con đường phù hợp khác cho bản thân. Đồng thời, các trường đại học nên tạo cơ hội tiếp xúc thực tế với nghề nghiệp thông qua các sự kiện hướng nghiệp và đào tạo chuyên sâu để giúp sinh viên định hướng rõ ràng hơn về tương lai