Hiệu ứng trừng phạt thương mại của Hoa Kỳ đến phúc lợi thương mại trong xung đột song phương: Bài học cho Việt Nam trong hội nhập kinh tế

Abstract

Tần suất trừng phạt thương mại, bằng thuế trả đũa và cấm vận, đặc biệt từ Hoa Kỳ, đã xuất hiện thường xuyên hơn, dù thế kỷ XXI được xem là thế giới đa cực, liên kết đa hướng. Đâu là bài học, động lực sâu xa và hiệu ứng đằng sau? Làm thế nào để nước phát triển sau, như Việt Nam, vẫn duy trì đà hội nhập mà vẫn giữ vững độc lập và bảo đảm các phúc lợi từ mậu dịch tự do? Bằng phương pháp luận duy vật lịch sử song song với hồi quy chuyển tiếp Markov, kết quả xác thực rằng phúc lợi thương mại đã bị tổn thất do trừng phạt thương mại dồn dập đối với Nga và Trung Quốc, xuyên qua Covid-19, để trở thành cú sốc kép, đẩy phúc lợi và quan hệ song phương Hoa Kỳ - Nga, Mỹ - Trung vào sự đổ vỡ. Còn Việt Nam được hưởng lợi từ thặng dư, từ chuyển hướng thương mại của doanh nghiệp ngoại, có căn nguyên từ trừng phạt thương mại. Rút kết, Việt Nam cần kiên định hội nhập luôn gắn liền với mục tiêu độc lập, tự chủ trong mọi lĩnh vực. Để đảm bảo phúc lợi thương mại, Việt Nam cần phối hợp cả giải pháp đối ngoại và đối nội. Trong đó, giám sát thặng dư trở thành yếu tố tiên quyết để điều hòa thương mại theo hướng thăng bằng và cùng có lợi.